คำขอขมาและคำอธิษฐานลอยกระทง 2567

(เรียบเรียงโดย ปิยะธิดา ผ่านจังหาร)

วันลอยกระทงปี 2567 ตรงกับวันที่ 15 พฤศจิกายน 2567 (ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12) โดยการจัดประเพณีลอยกระทง ถูกกำหนดขึ้นเพื่อเป็นการสะเดาะเคราะห์ และขอขมาพระแม่คงคา ซึ่งเป็นเทวีที่ได้รับการเคารพบูชาในศาสนาฮินดูนั่นเอง

ทำไมต้องขอขมาพระแม่คงคา?

ตามความเชื่อว่ากันว่า พระแม่คงคา เป็นเทพธาตุน้ำที่สถิตอยู่บนสวรรค์ มีหน้าที่ดูแลปกปักรักษาแม่น้ำบนสวรรค์ หลังโลกมนุษย์เกิดความแห้งแล้งไม่มีน้ำกินน้ำใช้ พระศิวะจึงขอให้แม่คงคาลงจากสวรรค์ไปช่วยมนุษย์โลก 

แต่เนื่องจากพระแม่คงคามีฤทธิ์เดชอย่างมหาศาล จึงเปลี่ยนพลังให้เป็นสายน้ำไหลจากหมวยผมของพระศิวะลงไปยังโลกแทน โดยฝั่งขวาให้ไหลลงไปเป็นแม่น้ำคงคา ส่วนฝั่งซ้ายจะไหลลงไปทางจีนออกมาทางธิเบตและหิมาลัย กลายเป็นแม่น้ำโขง 

จากความเชื่อนี้ผู้คนที่นับถือพาหมณ์ฮินจึงมีการบูชาและขอขมาพระแม่คงคาทุกๆ ปี ซึ่งความเชื่อนี้ก็ถูกส่งต่อมายังคนไทยด้วย

คำอธิษฐานพระแม่คงคาแบบสั้น 

มะยัง อิมินา ปะทีเปนะ อะสุกายะ นัมมะทายะ นะทิยา ปุลิเน ฐิตัง มุนิโน ปาทะวะลัญชัง อะภิปูเชมะ อะยัง ปะทีเปนะ มุนิโน ปาทะวะลัญชัสสะ ปูชา อัมหากัง ทีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ สังวัตตะตุ

ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอบูชา ซึ่งรอยพระพุทธบาท ที่ตั้งอยู่เหนือหาดทรายในแม่น้ำชื่อนัมมทานทีโน้น ด้วยประทีปนี้ กิริยาที่บูชารอยพระพุทธบาทด้วยประทีปนี้ ขอจงเป็นไปเพื่อประโยชน์ และความสุข แก่ข้าพเจ้าทั้งหลายสิ้นกาลนาน เทอญ (ไม่ต้องกล่าวคำว่าสาธุ)

คำขอขมาพระแม่คงคาแบบยาว

สัพพัง อะปะราธัง ขะมะถะ เม ภันเต อุกาสะ ขะมามิ ภันเต

ข้าแต่คงคา ลูกขอวันทา ด้วยประทีปกระทง

พระแม่คงคา มีความเมตตา ต่อลูกสูงส่ง

คือน้ำในกาย สามส่วนมั่นคง กายจึงยืนยง  ชุ่มชื่นยืนนาน

พระแม่คงคา กำเนิดจากฟ้า โปรยปรายลงมา เป็นกระแสธาร

เกิดเป็นแม่น้ำ หลายนามขนาน ปิง, วัง, ยม, น่าน คือเจ้าพระยา

ท่าจีน, ตาปี นครชัยศรี โขง, ชี, มูล, ละหาร ห้วยหนองคลองบึง

จนถึงแก่งกว๊าน น้ำใต้บาดาล อีกทั้งประปา

ลูกลูกทั้งหลาย เดินทางขายค้า สำเร็จกิจจา คมนาคม

นำมากินใช้ ได้ดั่งอารมณ์ ยามร้อนประพรม ชุ่มชื่นกายใจ

ชำระมลทิน โสโครกทั้งสิ้น สะอาดสดใส ผุดผ่องพราวตา

แลเลิศวิไล แม่น้ำรับไว้ สกปรกโสมม

น้ำเสียเรือนชาน ซักผ้าล้างจาน เททิ้งทับถม

ไหลลงคงคา ธาราระทม สารพิษสะสม เน่าคลุ้งฟุ้งไป

วันนี้วันเพ็ญ พระจันทร์ลอยเด่น เป็นศุภสมัย

ลูกจัดกระทง ประสงค์จงใจ นำมากราบไหว้ พระแม่คงคา

เทวาทรงฤทธิ์ ซึ่งสิงสถิต ทุกสายธารา ทั้งผีพรายน้ำ

อย่าซ้ำโกรธา ลูกขอขมา อโหสิกรรม

ทำกิจใดใด อุทกภัย อย่าได้เติมซ้ำ อย่าพบวิบัติ

ข้องขัดระกำ อย่าให้ชอกช้ำ น้ำท่วมพสุธา

อย่าให้สินทรัพย์ ต้องพลันย่อยยับ เพราะสายธารา

อย่าให้ชีวิต ต้องปลิดชีวา พระแม่คงคา รับขมาลูก เทอญ

ประเพณีลอยกระทง เป็นประเพณีที่มีคุณค่าหลายด้าน ทั้งทำให้ครอบครัวได้ใช้เวลาร่วมกัน ชุมชนได้ร่วมมือร่วมใจอย่างสามัคคีกันจัดงานหรือมีการทำบุญ รวมไปถึงเป็นการสืบทอดประเพณีและพระศาสนาอีกด้วย อย่างไรก็ตามเพื่อเป็นการรักษาระบบนิเวศ อย่าลืมใช้กระทงที่ไม่เป็นอันตรายต่อสัตว์น้ำและไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม เพื่ออนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในแม่น้ำให้คงอยู่กับเราไปนาน ๆ ด้วยนะคะ

อ้างอิง: https://cheewajit.com/mind/71941.html