ซินโครตรอนร่วมพัฒนาใช้ยารักษามะเร็งเพื่อต้านมาลาเรีย

ดร.บัวบาล กัวประเสริฐ นักวิทยาศาสตร์ระบบลำเลียงแสง สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน กล่าวว่า เชื้อโปรโตซัวในกลุ่มพลาสโมเดียมที่อยู่ในยุงก้นปล่องคือตัวการของโรคมาลาเรีย ซึ่งนักวิทยาศาสตร์สามารถตรวจหาการติดเชื้อมาลาเรีย หรือทดสอบประสิทธิภาพยารักษามาลาเรียได้จากการตรวจหาผลึกฮีโมโซอิน ที่เชื้อโปรโตซัวสร้างขึ้นเพื่อให้อยู่รอดในเม็ดเลือดแดงได้ แต่กระบวนการตรวจสอบที่ผ่านมามีความยุ่งยากและซับซ้อน จึงมีการพัฒนากระบวนการตรวจด้วยแสงซินโครตรอน ที่สามารถตรวจได้รวดเร็วและแม่นยำ อีกทั้งสามารถตรวจพบการติดเชื้อได้แม้มีตกผลึกเพียงผลึกเดียว โดยวัดการดูดกลืนแสงย่านอินฟราเรดของผลึกฮีโมโซอินในช่วงความยาวคลื่น 1,210 - 1,220 cm-1 

นักวิทยาศาสตร์ระบบลำเลียงแสง สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน ได้ร่วมกับนักวิจัยจากหลายหน่วยงาน ได้แก่ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) วิทยาลัยแพทย์ศาสตร์พระมงกุฎเกล้า สถาบันวิทยสิริเมธี และมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ศึกษาวิจัยค้นพบยาจากฐานข้อมูลยาต้านมะเร็งรหัส NSC45545, NSC45570 และ NSC45607 สามารถต้านการเจริญของเชื้อพลาสโมเดียมได้ใกล้เคียงกับยาคลอโรควินซึ่งเป็นยารักษามาลาเรียในปัจจุบัน 

“เมื่อนำตัวอย่างเม็ดเลือดแดงที่มีการติดเชื้อพลาสโมเดียมในระยะวงแหวนที่ถูกทรีตด้วยยา NSC45545 กับตัวอย่างที่ถูกทรีตด้วยยาคลอโรควิน มาวิเคราะห์ด้วยเทคนิคแสงซินโครตรอนในย่านอินฟราเรดจากห้องปฏิบัติการแสงสยาม ที่สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน ไม่พบการดูดกลืนแสงอินฟราเรดในช่วงความยาวคลื่น 1,210 - 1,220 cm-1 ซึ่งต่างจากเม็ดเลือดแดงติดเชื้อที่ไม่ได้ทรีตด้วยยา กลับมีการดูดกลืนคลื่นแสงในช่วงความยาวคลื่นดังกล่าวอย่างชัดเจน จึงยืนยันได้ว่ายา NSC45545 สามารถยับยั้งการเจริญของเชื้อมาลาเรียได้จริง ผลงานวิจัยนี้สามารถนำยารักษามะเร็งไปพัฒนาเป็นยาต้านมาลาเรียที่สามารถยับยั้งการสร้างสารฮีโมโซอินของเชื้อมาลาเรียต่อไปได้” ดร.บัวบาล กล่าว