กสม.จ่อชง ครม.ให้สัตยาบันคุ้มครองผู้สูญหาย "แม่สยาม" บุกทวงรายงานความคืบหน้า

วันที่ 8 พฤษภาคม 2567 นางกัญญา ธีรวุฒิ มารดาของนายสยาม ธีรวุฒิ ผู้ลี้ภัยทางการเมืองที่สูญหาย ตั้งแต่วันที่ 8 พฤษภาคม 2562 และญาตผู้สูญหาย เข้าพบคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ติดตามความคืบหน้ารายงานและผลการพิจารณาเรื่องร้องเรียนกรณีอุ้มหาย 9 ราย หลังจากประเทศไทยมีการบังคับใช้ พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการซ้อมทรมานและการกระทำให้บุคคลสูญหาย ปี 2565 เนื่องจาก ผ่านมา 5 ปีแล้ว ยังไม่มีข้อเท็จจริงปรากฎจากหน่วยงานราชการของไทยถึงการติดตามตัวผู้สูญหาย

ด้าน กสม.ได้ชี้แจงถึงความคืบหน้า หลังรับรายงานการสูญหาย ระบุว่า ลักษณะการหายตัวไปของผู้ลี้ภัยฯ 9 ราย เข้าข่ายเป็นการอุ้มหาย ถือเป็นการละเมิดตามหลักสิทธิมนุษยชน จากการติดตามความคืบหน้าทางคดี พบว่า การสืบสวนมีความล่าช้า ถือว่าเป็นการละเมิดเช่นกัน นอกจากนี้ยังพบว่า หน่วยงานภาครัฐ ละเลยการจ่ายเงินชดเชยเยียวยาครอบครัวและญาติผู้สูญหาย โดย ทาง กสม.เตรียมกำหนดมาตรการแก้ไขและคุ้มครองบุคคลที่เกี่ยวข้องใน 2 เรื่องหลักคือ 

1. กสม.มีข้อเสนอไปที่กระทรวงยุติธรรม ให้กรรมการป้องกันการทรมานและบังคับให้สูญหาย จะต้องทำหน้าที่ตรวจสอบข้อเท็จจริง จนกว่าจะทราบที่อยู่หรือชะตากรรมของบุคคลทั้ง 9 ราย และค้นหาผู้กระทำผิด ทำการสืบสวนข้อเท็จจริงให้กระจ่าง และจ่ายชดเชยเยียวยาครอบครัวที่ได้รับผลกระทบ ตามที่ประเทศไทยลงนามในอนุสัญญาอุ้มหายฯ กำหนดให้ดำเนินการภายใน 180 วัน
2. คุ้มครองสิทธิคุ้มครองผู้เสียหาย ให้ ครม.ให้สัตยาบัน อนุสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วนการคุ้มครองบุคคลทุกคนจากการหายสาบสูญโดยถูกบังคับ

โดย กสม.จะเสนอให้คณะรัฐมนตรีทำการลงนาม และจ่ายเงินชดเชยเยียวยาครอบครัวผู้สูญหาย ที่จนถึงขณะนี้ยังไม่เคยได้รับกานชดเชยเยียวยาแต่อย่างใด และให้คณะกรรมการป้องกันและปราบปราบการทรมานและบังคับให้สูญหาย กำหนดหลักเกณฑ์การเยียวยา ทั้งเรื่องเงินและการฟื้นฟูสภาพจิตใจ อีกกำหนดแนวทางการป้องกันการสูญหายนอกราชอาณาจักร เนื่องจากพบว่า คดีมีความล่าช้าเพราะเจ้าหน้าที่รัฐมองว่าเป็นเรื่องนอกราชอาณาจักร 

สำหรับวันนี้ ครบรอบ 5 ปี การหายตัวไปของนายสยาม เหตุจากวันที่ 8 พฤษภาคม 2562 ตำรวจเวียดนามจับกุมและส่งตัวผู้ลี้ภัยทางการเมือง 3 คน ซึ่งถูกควบคุมตัวจากประเทศเวียดนามและส่งกลับมาไทย แต่หลังจากนั้น ก็ไม่มีใครทราบชะตากรรมหรือพบตัวทั้ง 3 คนอีกเลย ซึ่งนายสยาม เป็นนักกิจกรรมและนักเคลื่อนไหวทางการเมือง เป็นหนึ่งใน 9 ผู้ลี้ภัยทางการเมือง ที่ทำการลี้ภัยไปนอกประเทศ หลังการรัฐประหารของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) และถูกบังคับให้สูญหายในช่วงเวลาไล่เลี่ยกันตั้งแต่ปี 2559-2563